Vroeger speelde ik heel veel Carcassonne met mijn familie. Ik was het spel totaal vergeten, totdat ik onlangs besloot het opnieuw te proberen. En dat was leuk. Carcassonne heeft alles wat je in een spel zoekt: interactie met andere spelers, probleemoplossing, conflicten, strategie en het is gemakkelijk te leren. Geen wonder dat veel mensen van het spel houden.
En hoewel Carcassonne het basisspel op zichzelf al leuk is, zijn er in de loop der jaren 10 grote uitbreidingen en bijna 20 mini-uitbreidingen aan het spel toegevoegd. Om je te helpen bij het kiezen tussen uitbreidingen, hebben we de beste uitbreidingen onder elkaar gezet.
- Nieuwe strategieën
- Maakt boeren beter
- Snellere spellen door de bouwmeester
Kooplieden & Bouwmeesters is de beste uitbreiding van Carcassonne. Het lost sommige minpuntjes van het basisspel op. En wat nog belangrijker is: de nieuwe goederen-tokens maken plaats voor veel nieuwe strategieën.
Wat lost het op?
In het basisspel kan een goed geplaatste boer veel punten scoren. Boeren-meepels komen niet terug in de voorraad, maar blijven liggen tot het einde van het spel. Om deze reden gaan veel spelers voor steden en kloosters, in plaats van boeren vroeg spel te plaatsen. Kooplieden & Bouwmeesters introduceert varkens die dit oplossen. In plaats van 3 punten per voltooide stad te scoren, scoren boeren met varkens op hun land 4 punten per voltooide stad. Dit extra punt per stad loopt snel op en maakt het plaatsen van boeren aantrekkelijker.
Wat voegt het toe?
In Kooplieden & Bouwmeesters is een nieuwe scorefunctie toegevoegd: goederen. Op sommige stadstegels staan wijnvaten, graan of stof afgebeeld. Elke keer dat je een stad scoort met een van de afgebeelde goederen, krijg je een van de bijbehorende fiches. Aan het einde van het spel krijgt degene die de meeste van elke fiches heeft, extra punten. Deze nieuwe functie voegt een nieuw niveau van competitie toe, introduceert een nieuwe manier om overwinningspunten te behalen en opent de weg naar nieuwe strategieën.
De uitbreiding voegt ook Bouwmeesters toe waarmee spelers een tweede beurt krijgen. Dit is een leuke nieuwe functie, die het spel versnelt, maar ook wat meer willekeur aan het spel toevoegt.
- Aantal spelers: 2 - 5
- Speelduur: 30 minuten
- Extra 6e speler
- Wegen zijn beter
- Meer competitie
Herbergen & Kathedralen is de eerste officiële uitbreiding van Carcassonne en we denken dat dit de op een na beste is. Het past naadloos in het basisspel van Carcassonne. De uitbreidingen introduceren herbergen, kathedralen en grote meeples, en voegen een nieuwe kleur toe voor een 6e speler.
Wat lost het op?
In het basisspel van Carcassonne zijn de wegen niet zo goed. Het is vaak beter om je meeple in de stad te plaatsen of er een boer van te maken dan voor de wegen te gaan. Herbergen maken wegen veel beter. Herbergen worden naast een weg geplaatst en verdubbelen de score die je van die weg krijgt. Dat wil zeggen, elke voltooide wegtegel is nu 2 punten waard in plaats van 1.
Wat voegt het toe?
Kathedralen worden in een stad geplaatst en belonen de persoon (of personen) die de stad wint met 3 punten per tegel in plaats van 2 punten per tegel. De introductie van kathedralen verhoogt het competitie-element van het spel. Het blokkeren van de stad van je tegenstander is zelfs nog lucratiever dan in het basisspel.
Elke speler krijgt één grote meeple. Deze grote meeple telt als 2 gewone meepels en wordt net als de gewone meepels gebruikt. In onze ervaring worden grote meeples meestal gebruikt voor boerenoorlogen in het eindspel.
Wat we zo leuk vinden aan Herbergen & Kathedralen, is dat het de geest van het basisspel volledig weerspiegelt en er een aantal betere functies aan toevoegt. Herbergen & Kathedralen is enigszins basic, maar past naadloos in het basisspel van Carcassonne.
- Aantal spelers: 2 - 6
- Speelduur: 30 minuten
- Herenboerderijen maken boeren ontzettend veel beter
Burgemeesters & Abdijen is een van de meer uitgebreide uitbreidingen van Carcassonne. Het introduceert vier nieuwe modules die het spel behoorlijk veranderen.
Wat lost het op?
Het meest opvallende kenmerk van Burgemeesters & Abdijen zijn herenboerderijen. Herenboerderijen lossen het boerenprobleem op: het feit dat boeren niet teruggaan naar de voorraad. Na het bouwen van een herenboerderij worden alle boeren in de omgeving direct gescoord en terug in de voorraad gelegd. Herenboerderijen maken boeren ongelooflijk beter. Herenboerderijen zelf kunnen ook heel strategisch gespeeld worden; aangezien alle boeren – inclusief die van je tegenstander – worden teruggebracht naar de voorraad, kun je de boeren van je tegenstander ‘afschrikken’ en de controle over velden overnemen.
Wat voegt het toe?
Burgemeesters & Abdijen voegt abdijen, burgemeesters en transportwagens toe aan het spel. Abdijen zijn wildcarts en kunnen overal worden geplaatst om een functie te voltooien en burgemeesters kunnen meerdere meeples waard zijn.
Transportwagens zijn interessanter. Deze kunnen op elementen zoals gewone meeples worden geplaatst. Zodra dat element is voltooid, gaat de wagen echter naar een aangrenzende tegel met een onvoltooid element.
Het boerenmechanisme van de herenboerderijen is de reden waarom we Abbey & Mayor de derde beste uitbreiding noemen. Hoewel het geen grote interventie lijkt, heeft het een enorm effect op de speldynamiek en laat Carcassonne bijna aanvoelen als een nieuw spel. Daarom raden we deze uitbreiding vooral aan aan Carcassonne veteranen, die totaal verschillende boerenstrategieën willen uitproberen.
- Aantal spelers: 2 - 5
- Speelduur: 30 minuten
- Veilingsmechanisme zorgt voor veel meer strategie
- Kleine steden zijn interessanter
Wat lost het op?
In een normaal spelletje Carcassonne komt het soms voor dat je niet echt weet wat je moet doen en dan een stad met twee tegels bouwt. In Bruggen, Burchten & Bazaars kun je een stad met twee tegels in een kasteel veranderen. Wanneer een klooster, weg of stad op een aangrenzende tegel wordt gescoord, scoort het kasteel ook hetzelfde aantal punten. Kastelen maken steden met twee tegels veel interessanter.
Wegen worden iets beter met bruggen waarmee een speler een brug over een veldtegel kan plaatsen, waardoor wegen langer worden.
Wat voegt het toe?
Een radicaal nieuwe feature van Bruggen, Burchten & Bazaars zijn Bazaars. Zodra een bazaar-tegel is geplaatst, begint een veiling. Spelers bieden eigen overwinningspunten op de bazaartegels. Hoewel de veiling het momentum van het spel een beetje verstoort, maakt het het spel uiteindelijk strategischer. Je hebt de mogelijkheid om je eerstvolgende tegel te kiezen (in plaats van dat je gewoon de bovenste van de stapel krijgt) en moet beslissen hoeveel je denkt dat deze waard is (of hoeveel je denkt dat deze waard is voor anderen). Wij zijn echt fan van de veiling!
- Aantal spelers: 2 - 5
- Speelduur: 30 minuten
- Hele goede game-fixes
Met Schapen & Heuvels kunnen velden ook worden bewoond door herders. Herders laten kuddes schapen groeien die overwinningspunten waard zijn. Herders maken velden ook interessant in het vroege en middenspel. Wat lost het op?
Een klein minpunt van Carcassonne is de afwezigheid van tie-breakers. Als twee spelers evenveel meeples op een feature hebben, scoren ze allebei punten. Heuvels zijn in feite tie-breakers: wie een heuvel heeft, krijgt alle punten van die functie.
Wat we vaak tegenkomen bij een spelletje Carcassonne, is dat kloosters een beetje teleurstellend zijn. Ja, voltooide kloosters zijn veel waard, maar het afmaken ervan kan een langdurig proces zijn. Wijngaarden maken kloosters een beetje lucratiever, door een bonus van 3 punten toe te voegen aan een klooster in de buurt.
Wat voegt het toe?
De kenmerken van Schapen & Heuvels lijken game-fixes te zijn, in plaats van nieuwe elementen of modules op zich. Dat gezegd hebbende, pakken deze fixes zijn erg goed uit. Daarom raden we deze uitbreiding zeker aan. Met het advies om deze vooral samen met andere uitbreidingen te spelen.
- Aantal spelers: 2 - 5
- Speelduur: 30 minuten
- Meer dynamisch en snel spel
- Best voor kinderen
Als je wilt dat Carcassonne een sneller en dynamischer spel wordt, dan is De Draak, de Fee & de Jonkvrouw de uitbreiding voor jou. Het is niet de beste uitbreiding, maar door de veranderingen is deze uitbreiding echt een goede uitbreiding voor kinderen.
Wat lost het op?
Ervaren Carcassonne-spelers die soms wensen dat Carcassonne dynamischer zou zijn, zouden moeten overwegen om De Draak, de Fee & de Jonkvrouw aan te schaffen. Deze uitbreiding introduceert nieuwe meeples in het spel die de mogelijkheid hebben om andere meeples te verwijderen: de Draak en de Jonkvrouw. Een jonkvrouw kan een meeple uit een stad verdrijven. De draak zwerft over het bord en verwijdert alle meeples die hij op zijn weg vindt. Dit nieuwe verwijderingsmechanisme verandert het spel drastisch. Omdat meeples voortdurend gevaar lopen te worden verwijderd, worden strategieën steeds meer gericht op de korte termijn. Dit is een goede of een slechte zaak, afhankelijk van je voorkeuren.
Wat voegt het toe?
De Draak, de Fee & de Jonkvrouw voegt veel extra tegels toe aan het spel en natuurlijk jonkvrouwen en een draak. Ook worden feeën en magische portalen geïntroduceerd.
De fee biedt bescherming tegen de draak en geeft extra punten. Met de magische portaaltegels kan de speler een meeple plaatsen op elke onvoltooide functie in het spel. De magische portalen verhogen de hoeveelheid geluk in het spel enorm.
- Aantal spelers: 2 - 5
- Speelduur: 30 minuten
Eervolle vermelding
In onze lijst hebben we niet elke uitbreiding besproken. Dat betekent niet dat de andere uitbreidingen allemaal slecht zijn. We willen een korte shout-out geven naar de uitbreidingen van Carcassonne die we niet in onze ranglijst hebben opgenomen.
In De Toren hebben spelers nieuwe manieren om de meeples van hun tegenstander in de val te lokken. Je hoeft niet meer een stad of klooster te blokkeren, maar je kunt een meeple in, of beter gezegd bovenop, een toren vangen.
Het Circus heeft een circusthema en een flink aantal nieuwe features. We voelden het thema niet echt, maar de extra spelelementen, met name de circustegels, zijn echt interessant.
De Katapult bevat een echte katapult die op het spel schiet. Hoewel dit een van de meest hilarische functies is die we ooit in een game hebben gezien, denken we dat het eerlijk gezegd nergens op slaat.
In Graaf, Koning & Consorten zijn enkele elementen toegevoegd die voor meer concurrentie zorgen bij het voltooien van (grote) steden en wegen. Sommige nieuwe functies zijn echter een beetje te ingewikkeld, maar geweldig voor ervaren spelers.
Hoe kies je de beste Carcassonne uitbreiding?
Er zijn verschillende factoren die een uitbreiding een goede uitbreiding maken. We delen drie kenmerken die een uitbreiding tot een goede uitbreiding maken.
Het maakt het spel beter, niet een ander spel
Uitbreidingen zouden het basisspel moeten verbeteren, niet volledig veranderen. Over het algemeen kopen we een uitbreiding van een game, omdat we het basisspel leuk vinden. Uitbreidingen moeten functies of fixes aan het basisspel toevoegen, maar de basisstructuur van het spel niet teveel veranderen.
Lost fouten in het basisspel op
Hoewel het basisspel van Carcassonne een erg goed spel is, is het niet perfect. Daarom stellen we het op prijs als een uitbreiding enkele tekortkomingen van het originele spel oplost. In onze bespreking van de uitbreidingen kijken we dan ook altijd even naar wat het oplost.
Voegt extra strategie toe aan het spel
Hier bij Bordspeltheorie houden we van strategie. Uitbreidingen die extra strategielagen aan een spel toevoegen, is een groot pluspunt voor ons.
